بررسی زیبا شناسی و محتوایی نگاره های نسخ خطی مصور کتابخانه مرکزی تبریز– پروژه عملی: اجزای نگاره ای با الهام از موضوع نگاره ای نسخ خطی کتابخانه مرکزی تبریز

thesis
abstract

چکیده: هنر ایرانی حاکی از روح پاک و الهی مردمان و هنرمندان بزرگ این سرزمین می باشد. یکی از نمودهای بارز آن هنر کتاب آرایی است که در قالب تولید نسخ خطی و آرایش آن با آثار با ارزش نگارگری صورت گرفته است. این آثار همواره موجب افزایش ارزش مادی و معنوی این کتب گردیده است و بخشی از ذخایر و سرمایه های هنری، فکری و معنایی ملت است که شناخت، حفظ، نگهداری و مطالعه بر روی آنها گامی در جهت احیاء این سرمایه ملی است. کتابخانه مرکزی تبریز یکی از مراکز نگهداری نسخ خطی و کتب چاپ سنگی است که گنجینه پر بهاء هنری را در خود جای داده است . مطالعه حاضر به بررسی زیبایی شناسی و محتوایی نگاره های نسخ خطی و کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه مرکزی تبریز پرداخته و این آثار را از نظر موضوعی و عناصر بصری و زیبایی شناسی مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق از میان آثار موجود دو نمونه نسخه خطی با موضوع یوسف و زلیخا مورد بررسی قرار گرفته و سه نمونه از کتب چاپ سنگی با موضوعات ادبی، مذهبی، تاریخی بررسی شده است. از بین تصاویر و نگاره های این آثار، با توجه به کیفیت ارائه و ماندگاری نگاره ها و اهمیت موضوعی آنها از یک سو و دقت، ظرافت و ارزش نگاره ها و تصاویر از سویی دیگر، از هر نسخه خطی شش نمونه تصویری به عنوان نمونه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که عناصر زیبایی شناسی مانند ترکیب بندی مفهومی، تعادل، تقارن، عدم بعدنمایی، رنگ و نور و مضامین ادبی و مذهبی در این نگاره ها- با وجود محدودیت و درباری بودن این نسخ – با بعد عرفانی و معنایی عمیق تر و عناصر زیبایی شناسی بیشتر جلب توجه می کند. لیکن تصاویر موجود در کتب چاپ سنگی از نظر عنصر خط دارای اهمیت بیشتر بوده، عنصر رنگ در آن به کار نرفته و همچنین استفاده از پرسپکتیو، نور و سایه در آنها دیده نمی شود. در این تصاویر مضامین تاریخی، ادبی و مذهبی با زبان هنر منعکس شده است . واژگان کلیدی: کتابخانه مرکزی تبریز، نسخ خطی، نسخ چاپ سنگی، زیبایی شناسی، مفهوم و مضمون.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بررسی ویژگی های نگارگری نسخ خطی مصور با تاکید بر نسخه مصوّر یوسف(ع) و زلیخا درکتابخانه مرکزی تبریز

نسخ خطی و هنر نگارگری ایرانی- اسلامی همواره زبان گویای فرهنگ و تمدن بزرگ ایرانی بوده و حفظ و نگهداری این آثار و گنجینه‌های ارزشمند در موزه‌ها و کتابخانه‌های ایران و جهان گام بزرگی در جهت حفظ و ارتقاء فرهنگ اسلامی- ایرانی است.  نسخ خطی مصور کتابخانه مرکزی تبریز  نیز به لحاظ قدمت، محتوی، تجلید و تزیینات، منحصر به فرد است و قابلیت پژوهش دارند. بنابراین مساله پژوهش حاضر یافتن ویژگی­های زیباشناسی نگ...

full text

مطالعه وبازیابی چوب چوگان با استناد بر نگاره ها و نسخ خطی دوره تیموری

چوگان ورزش و بازی‌ای است باستانی و منسوب به سرزمین ایران، که باوجود پیشینه‌ای دیرین، اطلاعات مکتوب اندکی پیرامون قوانین و ابزار و ادوات آن وجود دارد. چنین به نظر می‌رسد که استقبال حکمرانان تیموری از چوگان کم شده و بیشتر معطوف به بازسازی کشور باشد که با توجه به قرابت زمانی دوره تیموری با چپاول مغول در دوره ایلخانی امری منطقی است و توجه روزافزون دربار تیموری را به معماری و هنرهای وابسته به آن در ...

full text

بررسی مؤلفه‌های ساختاری و عناصر بصری نسخ قرآن‌های مذهّب عصر قاجار در کتابخانه مرکزی تبریز

هدف پژوهش: این پژوهش درصدد است ضمن معرفی نسخ قرآنی مذهّب عصر قاجار کتابخانه مرکزی تبریز، آرایه‌های قرآنی آثار مورد نظر را شناسایی و ساختارشناسانه بررسی نموده و نسخه‎های قرآنیِ مذهّب را به‎لحاظ ساختارشناسی از منظر ترکیب‌بندی صفحات و فرم نقوش تفحص و ارزیابی کند. روش/ رویکرد پژوهشی: تحقیق حاضر به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی _ تحلیلی انجام شده است و اطلاعات با ...

full text

فهرستنویسی نسخ خطی در کتابخانه ملی ایران: روندها و رویه‌ها

هدف: در ایران، برای فهرستنویسی نسخ خطی دیدگاه‌ها و رویه‌های متعدد وجود داشته و دارد. براساس تفاوت‌های موجود، فهرستنویسی نسخ خطی در ایران به سه شیوه تقسیم شده است: 1) سنتی، 2) میانه، و 3) مدرن. پژوهش حاضر به بررسی فهرست‌های 22 جلدی کتابخانه ملی بر‌اساس این سه دوره پرداخته است. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر، به روش پیمایشی توصیفی اجرا شده است. دادهای پژوهش بر‌اساس سیاهه وارسی، متشکل از 23 معیار، ...

full text

بررسی رضایت مندی کاربران از خدمات بخش نسخ خطی کتابخانه های ملی، مجلس، آستان قدس رضوی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

هدف: پژوهش حاضر به‌منظور بررسی میزان رضایتمندی کاربران از خدمات ‌اطلاعاتی (حضوری و غیرحضوری) بخش نسخ‌ خطی کتابخانه‌های ملی، مجلس، آستان‌‌قدس‌‌رضوی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران صورت گرفته است. روش: پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش پیمایشی توصیفی انجام‌ شده است. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه محقق‌ساخته با معیارهای کلی رضایت از فناوری‌های ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023